De website en de methode ‘Spreekt Voor zich’ zijn bedoeld voor kinderen van vier tot acht jaar met selectief mutisme, hun ouders, leerkrachten en behandelaren. Selectief mutisme is een zeldzame angststoornis waarbij kinderen in bepaalde situaties niet spreken. Naar schatting komt het bij één tot zeven op de duizend kinderen voor. Omdat de aandoening zo zeldzaam is, is het moeilijk om gespecialiseerde hulp te vinden. Dr. Maretha de Jonge, werkzaam op de afdeling Kinder- en jeugdpsychiatrie van het Universitair Medisch Centrum Utrecht, doet daar iets aan met Spreektvoorzich.nl.

Een juweeltje op de site is ‘het Luiderslot’, een slimme serious game. Maar volgens De Jonge is op de website veel meer te halen. “Het gaat niet alleen om de game. De game is onderdeel van een totaalpakket, een uitgewerkt cognitief-gedragstherapeutisch protocol voor de behandeling van jonge kinderen met selectief mutisme.”

Voor behandelaren is er een gedetailleerd stappenplan en voor ouders en leerkrachten een uitgebreide instructie. De kinderen vinden, behalve de game, veel behandelmateriaal dat eerder aan een vakantieboek dan aan de doorgaans saaie werkboeken van de jeugd-ggz doet denken”, zegt De Jonge. “Hulpverleners kunnen er zo mee aan de slag. Collega’s reageren positief. Ik krijg veel enthousiaste reacties uit het veld. Behandelaren vinden het fijn om niet alles zelf te hoeven uitdenken.

Het behandelprotocol is gebaseerd op technieken die hun waarde in onderzoek en praktijk hebben bewezen, maar is nog niet gevalideerd. Toch besloot De Jonge om de site toegankelijk te maken voor het publiek. “Ik had mijn bedenkingen. Het product is niet onderzocht. Is het dan verantwoord om het op de markt te brengen? Uiteindelijk heb ik besloten om het toch te doen. Goed onderzoek duurt lang. Met zulke kleine aantallen ben je misschien wel tien jaar bezig, terwijl ouders aangaven er veel behoefte aan te hebben. Ik koos voor een tussenvorm. Dus: wel in de praktijk brengen, maar dan ook in de praktijk onderzoeken of het werkt. Het voordeel is natuurlijk dat ik zo veel meer data kan verzamelen dan ik in m’n eentje had gekund. De doelgroep is klein, verspreid over het hele land. Op deze manier kan ik de kinderen bereiken.

Het kleine team van dr. Maretha De Jonge bestaat uit deskundigen en ervarings deskundigen. De Jonge zelf doet het erbij, naast haar reguliere baan als kinder- en jeugdpsycholoog. “Echte innovatie is vrijetijdswerk. We zijn begonnen met een klein budget en hebben de overige kosten gefinancierd uit budgetten die we bij elkaar hebben gelobbyd. De operationele kosten worden gedekt door een kleine bijdrage te vragen voor het gebruik van het behandelmateriaal. Met bijdragen van fondsen, sponsors en donateurs breiden we de website stapje voor stapje uit. Om dat netjes te doen hebben we de stichting opgericht.”

De website vermeldt hoe het ontwikkelgeld wordt besteed. Onder het kopje ‘vervulde wensen’ staat dat de serious game van gesproken tekst is voorzien, en dat digitale vragenlijsten zijn ingebouwd voor het evaluatieonderzoek. Op het ‘verlanglijstje’ staan instructiefilmpjes en handpoppen van de hoofdrolspelers van de serious game. Het kopje ‘acties’ vermeldt een sponsorschaatstocht van een basisschool en een sponsorestafette van medewerkers van het UMC Utrecht. Het format slaat aan en oogt sympathiek.